Sayfa İçeriği; Trüf Mantarı Nedir, Trüf Mantarının Faydaları Nelerdir, Trüf Mantarının Kilosu Ne Kadar, Trüf Mantarının Türleri hakkında kısaca bilgiler derledik.
Trüf Mantarı Faydaları Nelerdir
Trüf mantarları Ascomycetes sınıfı, Tuberales ordosu ve Tuber cinsine ait yeraltında yetişen mantarlardır. Tuberales ordosu yaklaşık 100 türe sahiptir. Tuber mantarı Fransa’da Truffe, İtalya’da Tartufi, İspanya’da Trufa, İngiltere’de Truffle olarak isimlendirilirler. Türkiye’de toprak altından çıkarılan mantarların tamamı farklı bölgelerde, farklı isimlerle adlandırılsa da genel olarak dolaman veya domalan mantarı olarak bilinmektedir.
Trüf mantarları meşe, fındık, çam, ıhlamur gibi ağaçların kökleri ile ektomikorizal ortaklık oluştururlar. Trüf mantarları bitkilerle bu ektomikorizal ilişki sayesinde toprağın 5-20 cm. derinliğinde hem kendi hayat döngülerini tamamlar hem de insanlığa dünyaca ünlü, çok değerli, kendine özgü aromaya ve tada sahip bir trüfü oluştururlar. Trüf mantarı olgunlaştığı zaman toprağın derinliğinden yukarıya doğru baskı yaparak toprağın çatlamasını sağlar. Bu izler takip edilerek üst toprak alınırsa altta trüf mantarı ile karşılaşılır.
Trüfün Mantarının Geçmişi Hakkında Bilgi
M.Ö. 1600’lü yıllarda anonim bir tanımlama olarak “dünyanın gizemli ürünleri” olarak adlandırılan trüf mantarları, her dönemde insanların ilgi odağı olmuştur. 19. yy. tarihte hiç olmadığı kadar besin olarak tüketilen trüf için, özellikle Fransa’da altın çağ olarak nitelendirilebilir. Fransa’da soyluların arasında trüfün popülerliği arttıkça bu İtalya’ya da yayıldı ve soylular tarafından sofralarda aranan bir gıda haline geldi.
Trüf mantarları içerdikleri protein, mineral madde miktarı bakımından diğer mantarlara göre daha zengindir. Besin değeri olarak %53-76 su, %9 protein, %7 karbonhidrat ve %8 mineral içermektedir.
Yüksek besin değerine sahip olmakla birlikte trüf türleri diğer mantarlardan üstünkılan şüphesiz sahip oldukları “dimetilsülfit” kaynaklı çok özel aromatik bileşiklerdir. Sahipoldukları bu eşsiz aromatik özellikten dolayı birçok gurmenin ilgisini çekmekte ve mutfaklarda müstesna bir yer edinmektedirler.
Dini referansların da etkisiyle trüfün sihirli güçleri ve tıbbi yararları olduğuna çok eskilerden beri inanılıyordu. İslam Peygamberi Hz. Muhammed bir hadisinde “Trüf; ekme dikme zahmeti olmaksızın, insan emeği karışmadan meydana gelen, Kudret helvası cinsinden bir rızıktır. Suyu da göze şifadır.” demiştir ve bu hadis bir hekim olan İbn Mâce tarafından kitabında belirtilmiştir.
İbni Sîna’da trüfleri zayıflık, kusma, ağrı ve yaraların iyileşmesinde tavsiye etmiştir. M.S. 827-844 yılları arasında Papa IV. Gregory askerlerin savaşlarda güç kazanmaları için trüf tüketmelerini önermiştir. Ayrıca Napolyon trüflerin afrodizyak olduğuna da inanıyordu.
Trüf Mantarı Faydaları ve Zararları
Domalan mantarı, düşük oranda doymamış yağ asidi içerdiği için yüksek kolesterole iyi gelen besinlerden biridir. Ayrıca bol miktarda protein içerdiği için kolesterolü sağlıklı bir seviyede tutmayı sağlar.
Frenk maydanozu ve akdiken yaprağı ile şerbet veya lapa yapılarak tüketilen besin, kırmızı et kadar besleyicidir ve geleneksel olarak göz hastalıklarında kullanılır.
-Domalan mantarı, omuriliği güçlendiren önemli besinlerden biridir. Özellikle şahtere otu ile birlikte hazırlandığında etkileri daha yoğun hissedilir.
Domalan mantarının bilinen en yaygın ve en eski faydası afrodizyak etkiye sahip olmasıdır.
Trüf Mantarı Türleri Nelerdir
Tuber magnatum
Patates görünümünde ve renginde olup eşsiz koku ve aromaya sahiptir. Ekim-Kasım aylarında toplanır. Meşe, fındık, söğüt, kayacık ve kavak bitkilerinin kökleriyle ektomikoriza oluşturur. Kültürü çalışmalarında henüz bir başarı sağlanamamıştır. İtalya da Alba bölgesinde doğal olarak yetişmektedir. İtalyanın beyaz trüfü olarak tanınır.
Tuber melanasporum
Kasım ayının sonlarından Mart ayına kadar toplanır. Fındık, meşe, ıhlamur ve sedir gibi bitkilerin kökleriyle ektomikoriza oluşturur. Olgunlaştığında dış yüzeyi kırmızımsı kahverengiden, kahverengiye ya da siyaha dönüşebilir. 4 ila 6’lı çokgen siğiller oluşturur. İç kısmı başta beyaz, olgunlaşınca mor-siyah ve havaya maruz kaldığında pembemsiye dönüşen damarlı bir yapıya sahiptir. Akdeniz iklim kuşağında doğal olarak yetişir ve kültürü yapılır. Kışlık siyah trüf olarak bilinir.
Tuber aestivum
Yaz trüfü, adının da gösterdiği gibi Avrupa’da yaz aylarında genellikle Mayıs ile Ağustos arasında toplanmaktadır. Bazen Eylül’den Ocağın sonuna kadar toplanabilmektedir. Kızılçam, karaçam, fıstık çamı, sedir, meşe ve fındık kökü ile ektomikoriza oluşturur. Dış yüzeyi Tuber melanosporum‘da olduğu gibi kahverengi ya da siyah renkte olup, piramidimsi şişliklere sahiptir.
Olgunlaştığında iç yüzeyi koyu kahverengidir ve havaya maruz kaldığında renk değiştirmeyen beyaz damarlara sahiptir. Aroması ve tadı kışlık trüfle aynıdır ancak aynı yoğunlukta değildir.
Dış yüzeyi, şekil ve renk bakımından Tuber melanosporum ile aynıdır ancak iç kısmının rengi fındık rengindedir ve soluktur. Doğal olarak dünyada en geniş yayılış alanına sahip olan trüf türüdür. Kültürü yapılmaktadır ve yazlık siyah trüf olarak tanınmaktadır.
Trüf mantarı nasıl yenir
Özel pazarlarda yaygın olarak bulunan siyah trüf mantarı türü en yaygın çeşitlerinden biridir ve beyaz olanı gibi diğer türlerden daha ekonomiktir. Trüf mantarını garnitür olarak kullanabilir, salata ve çorbalarınıza ekleyebilirsiniz. Hatta ana yemek olarak da yapabilirsiniz. Alternatif olarak, lezzetli bir öğün için en sevdiğiniz tariflerde kullanmak üzere bir parça trüfü zeytinyağı veya oda sıcaklığındaki tereyağıyla karıştırabilirsiniz. Ayrıca Trüf Mantarını soslar, makarna ve et ya da deniz mahsulleri yemeklerinde de kullanabilirsiniz. Farklı lezzet ve aromasına ek olarak, yüksek oranda besleyicidir, antioksidanlar açısından zengindir ve antibakteriyel, antikanser ve anti-inflamatuar özelliklere sahiptir.
Trüf Mantarı Fiyatı Ne Kadar
Türkiye’de çok bilinmeyen ancak ticari değeri yüksek olan beyaz trüf mantarının kilosunun 350-400 euroya satıldığı belirtildi. Çok lezzetli bir tat ve lezzete sahip olan trüf mantarı, fiyatının yüksek olması nedeniyle birçok kişi tarafından bilinmemektedir. Mantardan elde edilen trüf yağı ise daha makul bir fiyatla satıldığı için genellikle yemeklerde ve salatalarda tercih edilir durumdadır. Siyah trüf mantarı; “kara elmas” olarak anılsa da dünyanın en pahalı mantarı, azlığı nedeniyle beyaz trüftür. Görüntü ve renk olarak patatese benzer ve yoğun bir kokusu vardır. Trüf mantarı zor yetiştirildiği için altın değerindedir. Şu anda piyasa fiyatı 3 bin Avro’ya çıkmış bulunuyor. 10 kilo trüf mantarı bir araba fiyatına denk düşüyor. Avrupa’da bu kıymetinden dolayı açık artırmayla satılıyor.
