Tarihin en unutulmaz hükümdarlarından biri olan Cengiz Han’ın torunu olan Kubilay Han, 1215’te doğdu. Dedesi kadar güçlü ve onun kadar gözü kara bir Moğol hükümdarıydı. Babasının ismi Toluy, annesinin ismi ise Sorghaghtani’dir. Hülagü, Mengü, Arık Böke kardeşleridir. Ağabeyi Mengü Han idaresinde Şan-Si ve Honan eyaletlerinin yönetimi ile görevlendirildi. 1253’te Nan-Çan devletini ortadan kaldırdı. İşte Büyük Moğol Hükümdarı Kubilay Han’ın Hayatı.
Kubilay Han, imparatorluğun başına 1259’da geçmiştir. Çin topraklarını ülkesine katması ile meşhur olan ve fetihçi anlayışı ile bütün dünyaya hükmetmek isteyen bir handı. Mengü Han’ın ölümünden sonra Arık Böke’nin yönetime geçmeye çalıştığını öğrenince harekete geçti. Çin’in Song Hanedanlığı ile barış imzalayarak Moğolistan’a döndüğünde iki kardeş birden hükümdarlıklarını ilan ettiler ve üç yıl boyunca hanlık mücadelesi verdiler. Sonunda Gobi çölü yakınlarında yaptıkları savaşta Kubilay’ın galip gelmesiyle Moğolistan yeniden bir atılım içine girdi.
Büyük Moğol Hükümdarı Kubilay Han’ın Hayatı
1260-1294 yılları arasında süren hükümdarlığı boyunca Çin’in Siang Yang bölgesinden başlayarak bütün topraklarını fethetti. Böylece Çin-Moğol İmparatorluğu’nu kurmuş oldu. 1264’te ülkenin merkezini Pekin’e taşıdı. İmparatorluğun sınırlarını Çin’den sonra Batı yönünde de genişletmeye başladı ve İran’a hatta Polonya’ya kadar uzandı.
Topraklarını öyle genişletti ki Büyük Okyanus’tan Akdeniz ve Doğu Avrupa’ya varan bir hâkimiyet kurdu. Aynı zamanda güneye de yönelerek Hint Okyanusundaki adalara kadar ilerledi, Myanmar’ı ele geçirdi, Pagan Krallığı’nı yıktı. Fakat 1285’te Japonya’yı 15 bin askerle kuşattığı halde alamadı.
Kubilay Han’ın Çocukları ve Evlilikleri
Kubilay Han’ın ilk eşi Chabi’den Jingim, Nomugan, Mangala, Dorji Khan, Toghan Khan, Khulan-Temur, Khan Khutugh beki Khan, Qughchu Khan, Saqulghachi Khan, Tsever Khan, Aychi Khan, Khungjil Khan isimli çocukları doğdu. Daha sonra 1286’da ikinci eşi Nambui ile evlendi.
Kubilay Han’ın Devlet İdaresi
Ülkeyi 12 ayalete böldü, genel nüfus sayımı yaptırdı, o günün şartlarına uygun bir posta teşkilatı kurdurdu ve ülkenin hem idari yapısına önemli yenilikler getirdi. Ekonomik olarak ise çifçilerin hem fiziki şartlarını iyileştirdi, onlara ambarlar inşa ettirdi, vergi boçlarını affetti, tohum ve tarım aletleri verdi.
Hükümdarlığı boyunca fetihten fetihe koşarken bir yandan da kültür, sanat ve bilim etkinliklerini destekledi, sanatçıları, gezginleri ve bilim adamlarını himayesinde topladı. Dinî olarak Budizm’i seçen Kubilay Han, geniş imparatorluk topraklarındaki farklı inanışlara hoşgörülü davrandı. Bu noktada İslamiyet’e olan tavrı ise diğer inanışlara gösterdiği müsamahadan uzaktı ve karşı çıkıcıydı.
Uzun yıllar himayesinde ve hizmetinde bulunan Venedikli seyyah Marco Polo, Kubilay Han’ı şöyle tarif eder: “İnsan, toprak ve hazine bakımından dünyanın en güçlüsü” ve “Âdem’den bugüne kadar hiç görülmedik ölçüde güçlü.” Moğol İmparatorluğu’nun son büyük hakanı olan Kubilay Han, 18 Şubat 1294’te ölünce yerine torunu Temür Olcaytu geçmiştir. İmparatorluk 1368’de ortadan kalmıştır. Kubilay Han’ın hayatını ve imparatorluğunu konu alan Marco Polo adlı iki sezon çekilen dizi onu yakından tanımak için tavsiye edilir.
Diktatorluk ve hosgoru, muthissss, nasil basarmis deyyusss…