Cezeri Sözleri sayfamızda İslam’ın altın çağında bilimsel çalışmalar yapan Müslüman Arap bilim insanı ve aynı zamanda mühendis olan Ebû’l İz ismail ibni Rezzaz El-Cezeri Sözleri derledik.
Peki Cezeri Kimdir? Tıp denince akla nasıl İbn-i Sina geliyorsa, matematik denince Harizmi, felsefe denince Farabi akla geliyorsa El-Cezeri denince de akla ilk gelen kişi Cezeri’dir. Sibernetiğin ilk adımlarını attığı ve ilk robotu yapıp çalıştırdığı kabul edilen Ebû’l İz El-Cezeri’nin Leonardo da Vinci’ye ilham kaynağı olduğu düşünülür. Modern bilimi aydınlatan pek çok bilim insanı yetiştiren İslam topraklarının dünyaya en büyük armağanlarından biri de El-Cezeridir. Robot biliminin kurucusu, mühendisliğin temellerini atan ve geometriyi teorikle birleştiren büyük alimdir.
Cezeri Sözleri
Zaman kılıç gibidir, kılıçla kesmesini bilmeyen kılıçla kesilir.
Her şeyin bir gücü var…Katı olsun, sıvı olsun, gaz olsun fark etmiyor.
Uygulamaya dönüştürülmeyen her teknik ilim, doğru ve yanlış arasındaki bir yerdedir.
O (tecvid), harflerin her bir sıfattan hakkını ve müstahakını vermek ve her bir harfi aslına götürmektir.
İnsanlar önce hayal kuruyor, hayal kurduğu konuyu gerçekleştirmek için düşünmeye başlıyor. Düşündükçe de bir buluş yapıyor.
Bu işe öyle meşakkatlerle koyuldum ki yolum uzadı, emeklerimin rüzgârın savurduğu şeyler gibi heba olmasından, çalışmalarımın gündüzün geceyi silmesi gibi silinmesinden korkarım.
lbn-i Cezeri’ye göre de vahiy tamamlanmıştır fakat içeriği tüketilmiş değildir, çünkü Kur’an’ın anlam bereketi tükenmezdir. Her kuşak Kur’an’da önceki kuşakların bilmediği yeni şeyler keşfedecek, yine de gelecek kuşaklara daha keşfedecek birçok şey kalacaktır.
“İlk Sibernetikçi” unvanıyla bilinen elektronikçi, Cezire’dir. Otomasyonun ve otomatik sistemlerin kurucusu olarak kabul edilir, birçok makinanın projesini o çizmiştir, bunların başında bilgisayar gelmektedir, bilgisayardan bahseden ilk mucit o’dur.
Yaptığı buluşlar ve ortaya çıkardığı yeniliklerle, sibernetiğin kurucusu, bilgisayarın babası unvanını kazanan; su saatleri, su robotları, otomatik termos gibi yeryüzündeki ilk robot çalışmalarını geliştiren Anadolu’nun bu dahi mühendisi 1136-1208 yılları arasında yaşayan El Cezeri idi.
Leonardo da Vinci’nin çizimleri o kadar ileriydi ki günümüz belgeselleri bunun uzaylılar sayesinde olduğunu anlatır. Davinci ise bunları nereden aldığını şöyle yazar; “Bu çizimleri ismini hatırlayamadığım şarklı bir mühendisin çizimlerinden aldım.” Evet o ismini hatırlamayadığı şarklı mühendis ise Cezeri idi. Fakat Davinci’yi abartan tarih cezeriyi hatırlamıyordu bile.
Cezeri’nin makineleri ise fayda ile eğlenceyi bir araya getirir: suyla çalışan saatler, bağımsız olarak hareket eden kayıklar, bardakların içine içecek döken heykeller, bir öküz tarafından harekete geçirilen mekanizma yoluyla tarlaları sulamaya yarayan makineler ve bir hekimin bir hastadan aldığı kanın miktarını ölçmeye yarayan makineler, yazarın mekanik teknoloji konusunda sahip olduğu ve çağdaşlarına göre eşsiz olan bilgileri göstermek için sunduğu cihazlardan sadece birkaçıdır.